Controlling – proces planowania i koordynowania przebiegu procesów

Konkurencyjność na rynku ciągle się nasila, a złożoność problemów z jakimi spotykają się firmy, wymusza stworzenie pewnych narzędzi, które pomogą efektywnie prowadzić biznes. Naprzeciw tym wyzwaniom wychodzi controlling finansowy. Controlling to słowo, które w ostatnich latach zrobiło w Polsce niemałą karierę. Wywodzi się od angielskiego słowa „control”, które nie oznacza kontroli a sterowanie.

Pojęcie to nie jest już obce wśród polskich menadżerów, ale często bywa błędnie definiowane lub niedoprecyzowane. Nierzadko rozumiane jest jako kontrola, sprawdzanie lub pilnowanie – co w rzeczywistości nie jest błędem, ale dużą nieścisłością, gdyż controlling spełnia przede wszystkim funkcję doradczą czyli opiniuje lub wskazuje ewentualne kierunki działań pozostawiając podejmowanie ostatecznych decyzji menadżerom, co powoduje, ze zarządzanie staje się jeszcze bardziej skuteczne. Funkcja kontrolna sprowadza się jedynie do porównania zamierzeń ze stanem faktycznym, co daje możliwość przeanalizowania popełnionych błędów. Istotą controllingu jest przede wszystkim śledzenie oraz bieżąca weryfikacja wszelkich czynności podejmowanych przez przedsiębiorstwo.

Controlling ze względu na bardzo duże ilości przetwarzanych danych oraz konieczność podejmowania szybkich decyzji nie jest możliwy bez wspomagania komputerów. Wybór odpowiedniego narzędzia informatycznego, który ma wspierać controlling jest duży – począwszy od narzędzi typu arkusz kalkulacyjny, przez systemy oparte na bazach danych, aż do popularnych w ostatnim czasie hurtowni danych. Każde ze wspomnianych narzędzi informatycznych ma zarówno wady jak i zalety. Możliwe jest używanie wielu narzędzi jednocześnie, ale pojawia się wówczas problem synchronizacji oraz odpowiedniej współpracy. Zanim jednak zdecydujemy się na wybór systemu informatycznego, który będzie wspierał controlling w naszej firmie należy przeprowadzić analizę potrzeb oraz oczekiwań.

Wdrażanie controllingu w przedsiębiorstwie jest kompleksowym przedsięwzięciem, który obejmuje niemal wszystkie obszary działań firmy. Dlatego projekt taki musi być bardzo starannie oraz szczegółowo przygotowany. Często mówi się, że krytycznymi czynnikami sukcesu wdrażania controllingu jest dopasowana do potrzeb oraz specyfiki firmy koncepcja ekonomiczna, a także oprogramowanie, które umożliwia realizację i możliwość dokonywania zmian w koncepcji controllingu.

Najczęściej stosuje się następujący podział controllingu:

• Controlling strategiczny
• Controlling operacyjny
• Controlling bankowy
• Controlling marketingowy
• Controlling procesów